Ja, het was een spannende tijd. Ik doel hiermee niet op de grote landelijke storing van Vodafone waardoor veel mobiele telefoongebruikers – zoals mijn vrouw, dochter en ikzelf – bijna 24 uur niet konden bellen. Een dag niet bellen! Schande! Ik doel ook niet op de uitgelekte (vermeende) sekstape van Carmen Electra. Nee, ik heb het over iets veel groters: de kosjere vleescrisis van de afgelopen weken. Want, wat was het spannend! We hebben bij ons thuis inmiddels een speciale mailbox geopend waar allerlei mail van de NIHS, vermeende geluidsfragmenten van rabbijnen, beledigende mails over-en-weer, geheime correspondentie, beeldfragmenten et cetera rustig binnenloopt, zonder de rest van het mailverkeer te storen. Gelukkig (of helaas?) is het nu geregeld en is aan dit circus voorlopig een eind gekomen.
Want het rommelt al een tijdje op kasjroetgebied. Ruim een jaar geleden speelde ‘de kosjere brood-crisis’, weten we het nog? Eerst bakkerij Theeboom failliet, toen Laromme als enige kosjere bakker, toen werd het certificaat van Laromme weer afgenomen – waarna met ‘doortastend’ optreden van de NIHS, brood op de parkeerplaats van het JCC werd uitgedeeld dat uit Antwerpen was gehaald. Baruch Hasjem. Inmiddels houdt de zorginstelling Sinai zich ook al een tijdje bezig met brood en gebak. Natuurlijk niet met een officieel kasjroetcertificaat, maar wel met een verklaring van kasjroet van de Opperrabbijn van Nederland, minus Amsterdam. Een opmerkelijke wending in deze branche van zorgvoorziening overigens. Dat je naast het behandelen van mensen met psychische problemen ook brood en gebak maakt. En dat terwijl brood al eeuwen voor 90% uit water en meel bestaat – allebei van nature kosjere ingrediënten.
Maar nu dus het vlees. Wie tekent er op het certificaat van kasjroet? Dat is de vraag natuurlijk. Ik vind eigenlijk dat ook alle IPOR-rabbijnen voor de zekerheid moeten tekenen op het certificaat en de Opperrabbijn van Nederland (behalve Amsterdam) natuurlijk ook. Het vlees wordt immers ook buiten Amsterdam gegeten, in de Mediene – IPOR-gebied bij uitstek! En eigenlijk moeten ook de Opperrabbijnen van België tekenen. U weet het misschien niet, maar de kosjere kippen voor Nederlandse consumptie worden in België geslacht. En even tussen ons: ik wil zelf eigenlijk ook tekenen op het certificaat.
Maar inmiddels is het opgelost dus: drie rabbijnen staan er met hun naam op, maar één rabbijn tekent: rabbijn Wolff. Hieronder – heel bijzonder! – alvast een foto van het nieuwe certificaat waarop duidelijk maar één handtekening te zien is, Baroech Hasjem:
En als primeur hier alvast een fragment uit de tekst die u in het NIW zult lezen, uit de gezamenlijke verklaring van de PIG en de NIHS:
Voorts zijn de NIHS en de PIG initiatieven aan het ontplooien die
ertoe moeten leiden dat er voor de consument goedkoper kosjer vlees
beschikbaar zal zijn.
(...)
Sjabbat Sjalom!
NIHS
PIG
Maar wacht eens – goedkoper vlees? Hoe staat het eigenlijk met dierenwelzijn? Goedkoop en dierenwelzijn liggen elkaar niet altijd. Wat ons bij een echte discussie over kasjroet brengt. Enkele maanden geleden was ik op een feest waarop ganzenlever werd geserveerd. Tja, als je je verdiept in de productie van ganzenlever dan kan je niet anders concluderen dan dat het dierenmishandeling is. En tegen-natuurlijk, om maar een orthodoxe theologische term te gebruiken. De beesten worden via dwangvoeding kunstmatig vetgemest, totdat ze letterlijk bijna door hun poten zakken, hoge bloeddruk hebben en een abnormale vervette lever. En die eet je dan vrolijk op – kosjer en wel. Vrome rabbijnen hebben het altijd over het verheffende van kasjroet. “Je bent wat je eet”, of beter: “je wordt wat je eet”. In dit geval dus vet en lijden, als je deze redenatie strikt volgt. Gelukkig zijn er rabbijnen die geen kasjroet willen geven op ganzenlever. Maar helaas vaker uit technische redenen – door de dwangvoeding beschadigt de slokdarm waardoor het dier niet geschikt wordt (tereifa) en niet uit principiële gronden: het is onnatuurlijk en pijnlijk om zo behandeld te worden als gans.
Je bent wat je eet. Hoe zit het dan met het vlees en de kip die wij hier kosjer eten? Komt die niet uit de bio-industrie? Waar beesten nauwelijks ruimte hebben, onnatuurlijk leven en volgepompt worden met antibiotica. Is dat wel kosjer? Misschien wel naar de wet, maar zeker niet naar de geest. Zoals Nachmanides al eens opmerkte, is het geen enkel probleem om je bedenkelijk te gedragen en toch binnen de strikte letter van de wet te blijven. Maar dat is niet wat God voor ogen heeft wanneer hij ons opdraagt om heilig te zijn, aldus Nachmanides.
Je bent wat je eet. Maar hoe zit het dan met het voedsel van de dieren die wij eten. “Ongeveer 30 miljoen ton, oftewel 36 procent van de totale visserijvangst wordt jaarlijks verwerkt in vismeel en olie om vissen in kwekerijen, kippen en varkens te voeren”, lees ik in Trouw. En: “Alleen al het wereldwijde aantal varkens en kippen eet zes keer zoveel vis als de inwoners van Amerika, en twee keer zoveel als de Japanners”.
Ja, u las het goed – ook kippen krijgen vis te eten! Kwestie van tijd voordat een nieuwe ziekte opduikt door dit bizarre dieet van de kippen: “gekke kippenziekte” of zoiets. Toch hoor ik tot dusver geen rabbijn zeggen dat het ‘tegen-natuurlijk’ is dat een kip vis eet. En dan heb ik het nog helemaal niet over het feit dat het voedsel van die kippen gemaakt wordt van vis die misschien niet altijd kosjer is. Dus je eet een kosjere kip die misschien gedeeltelijk bestaat uit niet-kosjere vis. Begrijpt u er nog iets van? Ik niet
