Het zijn weer drukke tijden. Van Omtzigt-gate en ander CDA-gekrakeel tot de bestorming van het Netanjahoe-bastion (hoewel we nog moeten zien of Bennett ons niet van de regen in de drup zal brengen), de besmettelijke delta-variant en de eindeloze stoelendans rond de coronamaatregelen, tot een zorgwekkend berichtje dat de Oude Judeeërs jarenlang gewoon haaien, meervallen en roggen aten, de ‘gezellige’ vlaggenoptocht in Jeruzalem (verlate viering van Jeruzalemdag) en spanningen bij de Kotel tussen charediem en Women of the Wall (verscheurde gebedenboeken en dergelijke) ter gelegenheid van Rosj chodesj (nieuwmaansdag) vorige week.
En dan is er ook nog het Republikeinse congreslid Marjorie T. Greene, die volgens het AD een ongepaste vergelijking maakte tussen het verplichte dragen van mondkapjes vanwege coronamaatregelen en de Jodenster uit de Tweede Wereldoorlog – het zal de steun van orthodoxe Joden voor de Republikeinen er niet minder om maken denk ik overigens. Na een zelfopgelegd (?) bezoek aan het Holocaust Museum in Washington deed ze het zo bekende sorry-ritueel van politici in binnen- en buitenland. Uiteraard is niets te vergelijken met de Jodenvervolging, maar toch bevat de tekst van het AD-bericht in mijn ogen een uitsmijter: “De uitspraken die Greene zo'n drie weken geleden deed, leidden tot grote ophef in de Verenigde Staten. Ze zei onder meer dat ‘gevaccineerde werknemers een vaccinatiebewijs krijgen, net zoals de nazi’s Joden dwongen een gouden ster te dragen’, wat haar op veel kritiek kwam te staan van zowel prominente Democraten als Republikeinen.”
Voelt u hem? Zie ook dit bericht uit de Amerikaanse media, waarin zowel over een gele als een gouden ster (= geld?) wordt gesproken.
Wat me toch weer brengt bij de actie van de drie Joodse kerkgenootschappen in Nederland – als we Beit HaChidush en Mesorati even niet meetellen … Op allerlei abri's in het land is de bekende foto te zien met drie bekeppelde mannen/jongens die vanachter te zien zijn met een keppel met Magen David – waarschijnlijk een subtiele hint naar de drie kerkgenootschappen die meedoen (?). Ik heb de poster zelf nog niet gezien maar u vast wel. Tja, wat moeten we daar van vinden? Laat ik beginnen met te zeggen dat antisemitisme niet mag worden getolereerd en dat we ook niet moeten wegkijken. Maar. Waarom jezelf verbinden met iets negatiefs als Joden, jodendom en Israël in de media door buitenstaanders al steeds met negatieve zaken worden verbonden als Sjoa, vervolging, antisemitisme of onderdrukking van de Palestijnen. Waarom geen positieve associatie opwekken? Want Jood/Joods zijn is meer dan antisemitisme.
Bovendien vraag ik me af of de gemiddelde Joodse Nederlander zo gekleed is als deze drie typetjes, die er toch wel wat zakelijk uitzien in hun blazer. Ook ken ik veel Joden zonder Magen David op de keppel. Verder kun je de vraag stellen of je hiermee niet tevens een beeld hebt neergezet van jodendom als gender ongelijk en archaïsch – men is blijkbaar niet geïnteresseerd in de vijftig procent van de Joodse gemeenschap die als vrouw hoe dan ook geen keppel draagt. Terwijl vrouwen wel slachtoffer kunnen worden van antisemitisme. En hoe zit het terecht volgens Paul Damen met al die mannen die helemaal geen keppel dragen – het grootste gedeelte van Joods Nederland? Kunnen die dan geen slachtoffer worden van antisemitisme? Helaas heeft juist de Tweede Wereldoorlog geleerd dat het de nazi's weinig uitmaakte of iemand religieus was of niet, man was of vrouw …
Ten slotte vraag ik me af waarom de personages met hun rug naar de toeschouwer staan. Het roept onbedoeld het beeld op van een Joodse gemeenschap die met zijn rug naar de samenleving staat. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Een dergelijke actie, hoe goed bedoeld ook, zal weinig opleveren vrees ik – er is volgens mij geen andere optie dan de samenleving ingaan en het gesprek aangaan hoe ongemakkelijk ook met degenen die verkeerde dingen zeggen over Joden. Een gesprek dat breed door de samenleving heen moet worden gevoerd. Projecten als Leer je buren kennen (LJG Amsterdam) verdienen ruime navolging.
Uiteraard ga je de ideologische rasantisemiet daarmee niet overtuigen, maar wel mensen die om wat voor redenen dan ook verkeerde ideeën en overtuigingen hebben over Joden. Geen gemakkelijke weg inderdaad, maar waarschijnlijk toch beter dan een poster die iedereen in de openbare ruimte anoniem aanspreekt en hetgeen misschien ook wel kan worden ervaren als een beschuldiging. Terwijl het gros van de mensen geen antisemiet is.
Er is veel meer dat ons zou moeten binden dan de strijd tegen het antisemitisme. Laten we de zaken daarom positief verwoorden. Am Jisraeel chai!
Sjabbat sjalom!
