We hebben inmiddels al vier delen aan gebedenboeken uitgebeden sinds Rosj Hasjana, zo'n twee weken geleden: één deel met Rosj Hasjana voor beide dagen (en nee, wij steken geen vuurwerk af met Joods Nieuwjaar…); twee delen met Jom Kippoer, en één deel met Soekot. Rest ons nog deel twee Soekot – ik heb het natuurlijk over de gebedenboeken voor de feestdagen van het NIK die aan de camouflage kleur (bruin-kaki) te herkennen zijn. Zo ergens op Jom Kippoer rond lunchtijd vroeg u zich mogelijk af wat we toch eigenlijk elk jaar weer aan het doen zijn … U herkent zich niet echt in de grote waslijst met zonden die we allemaal meerdere keren opdreunen op Jom Kippoer: stelen, ontucht, en overige zonden waar de doodstraf op stond. Natuurlijk stelen we niet, gaan we niet vreemd, en doen we geen ander groot kwaad.
Hoewel: hoe vaak hebben we iets genomen waar we geen recht op hadden strikt gezien, hebben we naar andere mannen en vrouwen gekeken met lustgevoelens, of hebben we anderen veel leed berokkend zonder dat we daar direct bij stilstonden (wij zijn ondertussen al weer met ons leven verdergegaan). De ‘geruststelling’ dat we deze zonden voor de gemeenschap belijden – voor de ‘anderen’ (les autres, zou Cor van der Laak zeggen) – helpt weinig. In wat voor een Joodse gemeenschap bevinden we ons dan?! En als het om een groter collectief gaat – de mensheid – dan is het de vraag of we hier dan voor verantwoordelijk zijn, en zo ja hoe we daar dan vorm aan gegeven hebben. Hebben we met onze daden bijgedragen aan een veiligere en rechtvaardigere wereld? Kopen we Fair Trade? Beleggen we alleen in fondsen die niet aan wapenhandel doen of in voedsel speculeren? Tja…
Misschien voelt u zich ook een beetje ‘anders’ door de wat rare advertentie in het Rosj Hasjana-nummer van het NIW (p. 95), van de stichting Bij Leven en Welzijn. Een advertentie met een zwarte rand, waarbij een klein kind een enorme Middeleeuws-aandoende poort / deur dicht doet. Echt veilig voelt het niet … En al helemaal niet met alle sjoel-locaties en sjoeltijden die vrolijk een pagina later op de achterkant van het NIW worden afgedrukt. Begint veiligheid dan niet daar, vraag je je dan af?
 |  |
Misschien las u ook het persoonlijke verhaal van Tsippora Abram in nr. 2 van het NIW over de vluchtelingenproblematiek, en de vraag wat Joden voor de vluchtelingen moeten doen. Uiteindelijk besluit ze om rugzakjes te vullen “met een knuffeltje, kleurpotloden, een opschrijfboekje” die naar Lesbos worden verscheept. Een goede daad, zeker. Beter dan de rare geluiden die je soms in Joodse (en niet-Joodse) kring hoort. Maar waarom tóch weer dat briefje erbij stoppen: “This bag was donated to you by a Jewish family”.
Maar wanneer u dan weer in uw Soeka zit – omringd door familie en vrienden – weet u weer waarom u dit elk jaar opnieuw doet. Zeker wanneer het weer ook eens meewerkt en u nu eens niet met winterjassen en verwarming aan in de loofhut zit… Dat u afgelopen woensdag niet op het Kotelplein was samen met 50.000 anderen voor de gebruikelijk jaarlijkse priesterzegen op Soekot, deert u even niet.
Al evenmin de rare berichten over loelaviem waarmee geknoeid wordt doordat ze dichtgeplakt worden, om zo de stevigheid te bewaren en de punt bij elkaar te houden. Nee, u heeft uw setje op tijd (een half jaar geleden of eerder) bij het NIK besteld en daar afgehaald, dus geen enkel probleem. Behalve dan dat alle etrogiem en loelaviem die daar in het gebouw van het JCC lagen, uit hun afgesloten plastic verpakkingen en kartonnen doosjes waren gehaald (Wat heeft een certificaat van een rabbijn voor zin als men de waren in Nederland openmaakt en op een tafel kwakt?). En dat er een belangrijke rabbijn is die zegt dat men in een Sjemita-jaar de doosjes niet open MAG maken tot gebruik interesseert u nu ook even niet. Gewoon even genieten, van de ervaring van een hut, het lekkere eten en de geanimeerde gesprekken.
En dat één van de beide Rembrandts nu mogelijk tóch onze neus voorbijgaat, vindt u al genietend in uw rijkversierde Soeka ook niet erg. U koopt wel het nieuwe Rembrandt-boek dat ooit zal verschijnen, of ziet de Rembrandts hangen in buitenlandse musea…
Sjabbat Sjalom en Chag Sameach!
