De toekomstige struikelsteentjes in Zeeland hebben een huis waar ze de komende jaren ‘gebouwd’ kunnen worden. We zijn sinds kort een stichting, de Stichting Werkgroep Struikelstenen Zeeland. En we hebben een mooi bestuur met onder meer een oud-burgemeester, een kunsthistorica, twee studenten van het University College Roosevelt en de directeur van een scholengemeenschap. Het oh zo noodzakelijke Comité van aanbeveling is zelfs illuster. Tegen de tijd dat de website struikelstenenzeeland.nl niet meer onder constructie is, maar is afgebouwd, kunt u dat daar zelf bekijken.
Terwijl wij zo druk zijn met een deel van een jammerlijk verleden gestalte te geven in kleine monumentjes, is de wereld om ons heen in beroering. Ik kom er niet onderuit een parallel te zien tussen de vluchtelingen nu en die van toen. Zwitserland en Amerika lieten toen geen Joden binnen, nu sluit Europa langzaam de deuren. Er is wel een nuanceverschil, vind ik: een massale genocide is heel iets anders dan grote groepen oorlogsvluchtelingen die vanuit hun tussenstop in buurlanden als Turkije nu door willen naar Europa. Als ik de misère zie van vooral de kinderen in die opvangkampen, zet ik het liefst de deuren wijd open, maar als ik bedenk wat honderdduizenden getraumatiseerde Moslims misschien zullen betekenen voor het leven in de Europese landen, houd ik mijn hart vast.
Dilemma's zijn er in het groot en in het klein. Toen bekend werd dat er struikelstenen in Zeeland komen, kregen we een heftige reactie van een Joodse man. Volgens hem zijn die steentjes graven en daar hoor je niet overheen te lopen. Heel even was ik het met hem eens, maar toen bedacht ik dat er gelukkig niets anders onder die steentjes ligt dan grond. Ik heb hem zo tactvol mogelijk onze uitgangspunten uitgelegd, maar ik vind het heel naar dat dit project iemand op die manier verdriet doet.
Ik bedenk nu dat een dilemma dat raakt aan de dood tot de naarste soort behoort. Joden die zijn vermoord, vluchtelingen die verdrinken. En in het heel klein, in mijn persoonlijk leven de vraag of en wanneer ik mijn lieve kat Mimi moet laten `inslapen', zoals het zo eufemistisch heet. Omdat ze ziek is. Ik verzin gekookte vis, dure luxe bakjes kattenvoer om haar mager lijfje wat sterker te laten worden. Op de een of andere manier hangt het allemaal samen. Vechten moeten we, tegen de dood. Die van degenen die al zo lang dood zijn en niet vergeten mogen worden. De dreigende dood voor vluchtelingen in gammele boten. En ja, ook tegen beter weten in nog even die van een katje op afstand houden.
Dat kunnen we alleen maar doen zolang we leven. En leven is kostbaar en wonderbaarlijk. Daar moet je voor véchten. Dus sleep ik lekker kattenvoer aan, leef ik mee met de vluchtelingen en proberen we de levensverhalen te vertellen van hen die we gedenken.
