Van Mirjam Meijer verschijnt volgende week een vlot geschreven boekje over de nasleep van de oorlog in twee gezinnen. Hannah heet ik - Hannah Cohen is de titel. Ik ben blij dat ik het gelezen heb! Hoewel het in eerste instantie wat clichématig aandoet, weet Meijer toch de vinger te leggen op een aantal zere plekken. Met name hoe pijn uit het verleden volgens een eigen ondergrondse logica kan doorwerken in heden en toekomst. In mijn omgeving een herkenbaar fenomeen.
Een Joods en een niet-Joods gezin raken met elkaar verweven via de buurmeisjes Hannah en Els. Aanvankelijk is Hannah aan het woord. Haarscherp voelt ze de leegte die haar broertje Simon achterliet. Ze heeft hem nooit gekend, hij stierf in het kamp. En dan is er nóg een leegte: haar moeder krijgt maar geen nieuwe Simon. Hannah weet dat haar ouders daar gespannen op wachten. Ergens in dat vacuüm, in die tussentijd, bestaat Hannah. In huis spelen thema's oorlog, dik-dun, Joods-niet-Joods, binnen-buiten, kind-volwassene steeds een rol. Vader heeft een boel praatjes en moeder reddert wat af. Snel blijkt dat vader Daaf zijn verloren zoon Simon coûte-que-coûte wil terughebben. Wat hij wél heeft - een vrouw en een dochter - moet daar uiteindelijk voor wijken.
Nadat Hannah aan het woord geweest is, kijken we door de ogen van moeder Rosa Frankfurter en buurmeisje Els. Alle vrouwen in het boek raken tussen de wal en het schip. Een sprong van een paar decennia volgt en moeder Rosa komt weer aan het woord. Inmiddels is ze bejaard en licht dementerend. Zij heeft contact met dochter Hannah, met de Surinaamse zuster en de knappe dokter Simon. Ondanks alles geeft ze blijk van kracht, eigenheid en relativeringsvermogen. De rol van dokter Simon is voorspelbaar en maakt nogmaals een bepaalde onontkomelijkheid duidelijk.
Meijer weet voelbaar te maken dat verlangen, verlies en ontheemding deel uitmaken van elk mensenleven. Door de oorlog of emigratie worden ze uitvergroot. Toch kan geen enkel mens om verlies heen. Ook vader Daaf niet ... al dacht hij zijn verlies te kunnen opheffen. Pas als hij hoogbejaard terugkeert naar het kamp en in een boek gedrukt ziet staan wat hij verloor, vindt hij rust. Gevoelsmatig heeft hij dan teruggevonden wat hij eigenlijk tweemaal verloor: zijn dierbare eerste gezin.
Mirjam Meijer (1946) is geboren in Amsterdam en woont tegenwoordig in Mechelen, België. Zij debuteerde in 1996 met ‘Mijn broer Ischa’, het verhaal van een Joods gezin, waarin zij openhartig vertelt over de problematische relatie tussen Ischa en zijn ouders – zijn moeder Liesje en zijn vader Jaap Meijer, de controversiële historicus.
Mirjam Meijer: Hannah heet ik – Hannah Cohen
Uitgeverij Amphora Books, Amsterdam, 2013
ISBN: 978 90 6446 079 1
