Onze speurtocht naar een ander huis (zie eerdere columns) heeft ondanks al onze inspanningen in de afgelopen maanden niets opgeleverd. Gelukkig had onze huidige huisbazin nog niemand gevonden die zij geschikt vond als nieuwe huurders, dus we kunnen nog blijven. Anders hadden we ons tegenwoordige huurhuis volgens de eerdere afspraak begin maart leeg moeten opleveren. Dat moment hebben we kunnen verplaatsen naar eind juni. In die periode worden meer huizen aangeboden dan nu, want Israëli’s verhuizen vooral in de zomerperiode.

Als we ons huis uit hadden gemoeten, hadden we onze spullen tijdelijk moeten opslaan. Het was ook nog mogelijk geweest dat we op héle korte termijn toch nog een ander huis hadden gevonden. We zagen echter nauwelijks interessant aanbod langskomen.

Inmiddels zijn we wel wat wijzer geworden. Het vinden van een goed huis is één ding, een goed huurcontract afsluiten is minstens zo’n opgaaf.

Het kan zijn dat we erg lastig zijn als het om een huurcontract gaat. Of anders gezegd: dat we contracten té serieus nemen. Anderzijds, met een voor de huurder slecht contract loop je flinke risico’s. De eerste keer liep het spaak omdat achteraf bleek dat de huisbaas gekke artikelen in het contract had gesmokkeld, terwijl hij beweerde dat het te tekenen contract precies hetzelfde was als het eerder toegestuurde concept. Dat hadden we goed laten checken en het was oké bevonden. De tweede keer ging het al vanaf het begin mis met het contract, omdat de huisbaas allerlei buitenissige garanties eiste.

Normaal gesproken wordt genoegen genomen met een borgsom van een paar maanden. Dat kan via een ongedateerde cheque op naam van de huiseigenaar die pas geïnd mag worden als de huurder in gebreke blijft. Bijvoorbeeld vanwege huurachterstand of bij schade aan het huis. In Israël is het de gewoonte dat de vertrekkende huurder het huis laat verven, zodat de nieuwe huurder in een netjes geverfd huis zijn of haar intrek kan nemen. Als dat niet is gebeurd, kan de verhuurder de borgsom aanspreken voor een verfbeurt.

De borgsom kan ook worden geleverd via een bankgarantie. Dat is de meest veilige weg. Dat kost echter wel geld, banken doen niks voor niets. Dat komt geheel voor rekening van de huurder. Het werkt zo dat de huurder een borgsom stort bij de bank. Maximaal mag de borg driemaal de maandhuur zijn. De som mag pas worden aangesproken door de verhuurder bij huurachterstand en/of aantoonbare schade. Als er niets aan de hand is, krijgt de huurder zijn borgsom terug van de bank.

In het geval van de huisbaas van het tweede pand dat we op het oog hadden, eiste Mosje (niet zijn echte naam) in eerste instantie een cheque van 30.000 sjekel (ruim 7.500 euro). Dat kwam neer op bijna zes maanden huur. Beduidend meer dan de toegestane borgsom van maximaal drie maanden. Toen we lieten blijken dat we dat bedrag niet accepteerden, nam hij genoegen met 20.000 (5.000 euro). Alsof dat niet genoeg was, wilde hij óók nog dat twéé personen garant zouden staan voor de huurder. De garantiestelling bevatte vreemde artikelen als: de verhuurder mag iedere som eisen, kan rechtstreeks naar de garantiegevers stappen, dus met voorbijgaan van de huurder, én de garantiegevers mogen geen bezwaar maken.

Tot mijn niet geringe verbazing zag ik dat op de site van de gemeente Tel Aviv een soortgelijke tekst werd aanbevolen. Onze schoonzoon, die voor ons de Hebreeuwse tekst van de contracten controleert, had een en ander opgezocht over garantiestellingen en gaf aan dat in de garantie hoort te staan dat: de eigenaar altijd eerst langs de huurder moet en dan pas naar een garantiegever kan stappen als de huurder in gebreke blijft, het geëiste bedrag te maken moet hebben met huurachterstand en/of niet herstelde schade, de geldigheid van de garantie eindigt bij het aflopen van het huurcontract en de garantiestelling bij afloop van de garantieperiode wordt geretourneerd voorzien van de verklaring door de verhuurder dat er geen claims zijn jegens de huurder en de garantiegevers.

Aanbevolen tekst voor en garantiestelling op de site van de gemeente Tel Aviv

Het is voer voor juristen, maar ook voor een nadenkende leek zijn deze restricties aan een garantiestelling goed te volgen. Onze schoonzoon, die onze contracten-expert is geworden, heeft een broer die jurist is en die noemde de aan ons voorgelegde tekst ronduit “draconisch.”

In het Nederlands recht is een garantiestelling, zoals in het geval van het huren van een huis, ongeldig als er geen bedrag wordt genoemd. Dat zegt genoeg. Dat een verhuurder ieder bedrag mag eisen, is bizar. Eigenlijk denk ik dat Mosje er niet mee wegkomt bij de Israëlische rechter, maar je weet het nooit.

De onderhandelingen tussen Mosje en ons verliepen moeizaam, waarna de huiseigenaar op een gegeven moment aangaf dat hij genoegen nam met de overeengekomen cheque van 20.000; en als wij geen borg konden leveren, was storting van 40.000 (dat is meer dan 10.000 euro!) ook goed. Storting op een speciale rekening die hij beheerde. Het kon dus nog gekker!

Nadat we de huiseigenaar en makelaar (die voor ons hoort te werken, want wij betalen hem) hadden laten weten dat we geen belangstelling meer hadden voor het huis vanwege het vreemde contract, begon de eigenaar pas echt te schuiven: geen cheque meer van 20.000, maar een bankgarantie van 16.000 (drie maandhuren) en één garantiegever was ook wel genoeg. Dat ging ons nog niet ver genoeg, want de rare tekst van de garantiestelling zou niet worden veranderd.

Toen we ons hadden verzoend met ons lot, dat wil zeggen nog even blijven wonen in ons huidige huis tussen de dozen die wel al hadden ingepakt, gebeurde er iets geheel onverwachts. Uit het niets kwam er een berichtje binnen van de makelaar: ze hadden nog een verdieping op eenhoog in plaats van de afgewezen woning op tweehoog. Ze konden het aanbieden “op ónze voorwaarden”, wat verder niet concreet werd gemaakt. Toen ik daarnaar vroeg, kwam er geen reactie meer.

We hebben laten weten dat we het huis op eenhoog eerst wilden zien en pas op het aanbod zouden kunnen ingaan als onze huidige huisbazin akkoord kon gaan met ons vertrek. Immers, we hadden juist met haar afgesproken om nog enkele maanden te blijven.

Er is uiteindelijk geen nieuwe bezichtiging meer geweest van de woning op eenhoog en we hebben het formeel rond gemaakt met onze huidige huisbazin dat we nog enkele maanden in haar huis mogen blijven door vier gedateerde maandcheques voor de huur af te geven en een open cheque van ongeveer een maandhuur als borgsom.

Ons Israëlisch bestaan (als huurders) zit vol met onverwachte wendingen. Never a dull moment.